Mapy turystyczne regionu Beskidu Niskiego i Pogórzy Karpackich

Przemierzając Beskid Niski i Pogórza Karpackie, czy to pieszo, czy rowerem, czy nawet samochodem, warto zaopatrzyć się w mapę, która dobrze przedstawiałaby ten teren, pokazywała gdzie są ciekawe miejsca, zabytki, a także przebieg szlaków turystycznych. Na szczęście minęły czasy, kiedy turyści skazani byli w zasadzie tylko na mapę PPWK Beskid Niski i Pogórze, niezbyt dokładną z uwagi na samą skalę mapy (1:125 000), jak i rozległy teren który obejmowała. Obecnie na rynku mamy wiele wydawnictw, przedstawiających ten region. Niewątpliwie jednym z lepszych pozycji jeśli idzie o mapy turystyczne jest Wydawnictwo Compass z Krakowa. Z tego wydawnictwa mamy kilkanaście map wszystkie z przejrzystym cieniowaniem oraz siatką GPS, a nawet możliwością zakupu wersji cyfrowej, czy aplikacji na telefony i palmtopy. Ale są też inne wydawnictwa, także warte uwagi, które również są przedstawione niżej.

POGÓRZE CIĘŻKOWICKIE 1:50 000
WYD. COMPASS – 2015

Jest to 2 wydanie tej mapy, która jak poprzedniczka jest jednostronna z informatorem o regionie na odwrocie. Swym zasięgiem obejmuje: na północy po Tarnów i Pilzno, na południu Jasło i Biecz, na wschodzie Gogołów i Bardo (534 m), a na zachodzie po Pogórze Rożnowskie. Na odwrocie wiele ciekawych informacji o tym regionie, m.in. o cmentrzach wojennych, kościołach drewnianych. Ponadto zamieszczono informator krajoznawczy z opisem ważniejszych miejscowości oraz mapkę Rez. Skamieniałe Miasto i pomniejszoną mapkę poglądową tego pogórza.

BESKID NISKI 1:50 000
WYD. COMPASS – 2004-2016

Mapa ukazuje Beskid Niski rozciągnięty od Krynicy na zachodzie, po Komańczę na wschodzie. Pierwsze wydanie tejże mapy ukazało się w 2004 roku, od tego czasu wyszło wiele wznowień, więc jest co jakiś czas aktualizowana i poprawiana. Pierwsze wydania obejmowały na północy teren aż po Jasło, późniejsze już nie. Mapa jest dwustronna, więc nie ma na niej żadnego opisu terenu, który pokazuje. Treść turystyczna bardzo bogato naniesiona. Wg mnie to najlepsza obecnie mapa Beskidu Niskiego, ostatnie wydanie wyszło w 2016 roku, z naniesioną nową treścią w stosunku do poprzednich wydań.

POGÓRZE STRZYŻOWSKIE. OKOLICE JASŁA I KROSNA 1:50 000
WYD. COMPASS – 2014

Mapa dwustronna, wydana w 2014 roku obejmująca swym zasięgiem Pogórze Strzyżowskie, ale też znaczną część Pogórza Dynowskiego i Kotlinę Jasielsko-Krośnieńską, sięgając na południu po fragmenty Beskidu Niskiego w okolicach od Folusza do Rymanowa Z. Na północy sięga w okolice autostrady A-4. Treść podobnie jak w innych mapach tego wydawnictwa przejrzyście zaznaczona i bogata.

DORZECZE GÓRNEGO WISŁOKA – Wojciech Krukar 1:60 000
WYD. RUTHENUS – 2014

Mapa turystyczno-nazewnicza wydana w 2014 r., obejmująca gminę Rymanów, Besko, Bukowsko i Zarszyn, a osią tego terenu jest dolina górnego Wisłoka wraz ze swoimi dopływami. Na jednej stronie posiada właściwą mapę, na drugiej znajduje się informator o tych gminach i o miejscowościach w nich położonych. Wszystko to wzbogacone jest kilkoma zdjęciami. Treść turystyczna dobrze naniesiona i bogata, dodatkowo posiada oryginalne nazewnictwo miejsc w terenie zebranych przez autora.

POGÓRZE CIĘŻKOWICKIE I STRZYŻOWSKIE 1:50 000
WYD. COMPASS – 2011

Mapa dwustronna, wydana w 2011 r., obejmująca obszar od Tarnowa, Dębicy i Ropczyc na północy, po Krosno i Biecz na południu, na zachodzie po Jamną i Wojnicz, na wschodzie po Strzyżów. Przejrzyście ukazująca teren oraz przebieg szlaków jak i ciekawostek oraz obiektów krajoznawczych, które znamy z innych map tego wydawnictwa. Opisów regionu, zważywszy na występowanie mapy na dwóch stronach, brak.

GMINA DUKLA – Wojciech Krukar 1:25 000
WYD. RUTHENUS – 2011

Mapa turystyczno-nazewnicza wydana w 2011 r., obejmująca gminę Dukla (już bez terenów Jaślisk i okolic). Na jednej stronie posiada właściwą mapę, na drugiej znajduje się informator o gminie, historii, opis ciekawszych masywów górskich, miejcowości, obszarów chronionych, flory i fauny. Wszystko to wzbogacone jest zdjęciami. Treść turystyczna dobrze naniesiona i bogata, dodatkowo posiada oryginalne nazewnictwo miejsc w terenie. Dodatkowo zamieszczona jest mapka Dukli oraz mapka gminy z podziałem granic miejscowości.

MAGURSKI PARK NARODOWY 1:50 000
WYD. COMPASS – 2011-2013

Mapa obejmująca swym zasięgiem fragment środkowy Beskidu Niskiego z Magurskim Parkiem Narodowym i okolicami. Na odwrocie informacje o MPN, jak i o miejscowościach. Przedstawione są także szlaki turystyczne w formie wykresów hipsometrycznych, schemat sieci szlaków w MPN oraz schemat szlaków rowerowych. Całość jest okraszona licznymi zdjęciami. Mapa w zasadzie dostępna była tylko w siedzibie MPN. W 2011 roku nastąpił dodruk, który był ogólnodostępny. W 2013 wyszło kolejne (II) wydanie.

BESKID NISKI 1:50 000
WYD. CartoMedia Sygnatura – 2009

Mapa dwustronna, przejrzyście ukazująca teren oraz przebieg szlaków, choć szlaki piesze nie mają rozróżnienia na tradycyjne (PTTK) i spacerowe, które mają tu taką samą formę. Treść turystyczna dość bogato zamieszczona. Dodatkowo mapa posiada schemat sieci szlaków i krótki informator krajoznawczy, jak i kilkanaście miejsc noclegowych. Obejmuje ponadto teren Dołżycy i Radoszyc na południowym-wschodzie, którgo nie pokazuje np. mapa Compassu. Po 2009 roku były kolejne wznowienia tej mapy.

POGÓRZA STRZYŻOWSKIE I DYNOWSKIE 1:50 000
WYD. COMPASS – 2008

Mapa jednostronna, wydana w 2008 roku w 15 rocznicę powstania Czarnorzecko-Strzyżowskiego Parku Krajobrazowego. Na zachodzie sięga po Brzostek i Brzyska, za zachodzie po Brzosów i Lubenię, na południu sięga po Dębowiec i Haczów, na północy Czudec i Głobikową. Na odwrocie wiele ciekawych informacji odnośnie tych pogórzy, parku krajobrazowego (ogólny opis, opisana floria i fauna oraz środowisko kulturowe), jak i gmin znajdujących się na tym terenie. Wszystko to okraszone jest zdjęcia przedstawiającymi walory tego regionu.

POWIAT JASIELSKI 1:55 000
WYD. COMPASS – 2008

Mapa obejmuje cały powiat jasielski, dokładnie pokazując jego granice administracyjne, a ponadto przylegającego do niego fragmenty gmin ościennych powiatów. Naniesiona na nią treść dobrze ukazuje region pod względem infrastruktury turystycznej, zaznaczone są wszystkie szlaki turystyczne, atrakcje turystyczne i zabytki. Na odwrocie wiele zdjęć i opisy poszczególnych gmin powiatu, Magurskiego Parku Narodowego, jak i powstającego wówczas skansenu „Karpacka Troja” w Trzcinicy (obecnie już funkcjonującego).

POGÓRZE CIĘŻKOWICKIE 1:50 000
WYD. COMPASS – 2005

Mapa ukazała się w 2005 r. jest jednostronna. Swym zasięgiem obejmuje: na północy po Tarnów i Pilzno, na południu Jasło i Biecz, na wschodzie Gogołów i Bardo (534 m), a na zachodzie po Pogórze Rożnowskie. Na odwrocie wiele ciekawych informacji o tym regionie, m.in. o cmentrzach wojennych, kościołach drewnianych. Ponadto zamieszczono informator krajoznawczy z opisem ważniejszych miejscowości oraz mapkę Rez. Skamieniałe Miasto i pomniejszoną mapkę poglądową tego pogórza.

BESKID NISKI 1:75 000
WYD. DEMART – 2005; 2008

Mapa dwustronna, wydana w 2005 r., później ponownie w 2008 r. Jako jedna z nielicznych obejmuje cały Beskid Niski, od Nowego Sącza na zachodzie, aż po Sanok i Przeł. Łupkowską na wschodzie. Dodatkowo obejmuje część Pogórza Ciężkowickiego jak i Beskidu Sądeckiego. Po słowackiej stronie obejmuje fragmenty Ondavskiej i Laboreckiej Vrchoviny. Treść turystyczna dobrze zamieszczona i dość bogata.

IWONICZ ZDRÓJ I OKOLICE – Wojciech Krukar 1:40 000
WYD. RUTHENUS

Mapa okolic uzdrowiska Iwonicz Zdrój, Obejmująca na zachodzie teren po drogę nr 9 z Dukli do Barwinka, a na wschodzie po Odrzechową i Skibce w paśmie Bukowicy. Na południu sięga po Jaśliska, a na północy po Iwonicz i Besko. Treść turystyczno-krajoznawcza bogato naniesiona, dodatkowym atutem jest także bogate nazewnictwo terenowe. Na odwrocie informator turystyczny z opisem miejscowości, masywów górskich i krótkim zarysem historii tego terenu oraz mapki Iwonicza Zdroju i Rymanowa Zdroju.

IWONICZ ZDRÓJ, RYMANÓW ZDRÓJ I OKOLICE – Wojciech Krukar 1:40 000
WYD. RUTHENUS

Mapa okolic dwóch beskidzkich uzdrowisk, obejmująca na zachodzie po drogę 9 z Dukli do Barwinka, a na wschodzie po Odrzechową i Skibce w paśmie Bukowicy. Na południu sięga po Jaśliska, a na północy po Iwonicz i Besko. Treść turystyczno-krajoznawcza bogato naniesiona, dodatkowym atutem jest także bogate nazewnictwo terenowe. Na odwrocie informator turystyczny z opisem miejscowości, masywów górskich i krótkim zarysem historii tego terenu oraz mapki Iwonicza Zdroju, Rymanowa Zdroju i Rymanowa.

DUKLA I OKOLICE 1:40 000
WYD. PieTeR Kartografia – 2000

Mapa wydana w 2000 r. Jak sama nazwa mówi, obejmuje Duklę i okolice. Jednak zahacza także o wschodnie okolice powiatu jasielskiego. Treść turystyczna bardzo dobrze naniesiona, dodatkowo bardzo dobra pod względem toponomastycznym, bowiem obejmuje wiele tradycyjnych nazw terenowych zbieranych przez Wojciecha Krukara.

BESKID NISKI 1:50 000
WYD. WZKart. Wojskowe Zakłady Kartograficzne

W zasadzie są to dwie mapy: część wschodnia i część zachodnia. Jeśli idzie o ukształtowanie terenu, to mapa bardzo dobrze go pokazuje, gorzej jeśli idzie o treść turystyczną. W okolicach Magurskiego Parku Narodowego źle zaznaczono przebiegi kilku szlaków, bynajmniej nie z powodu zmiany ich przebiegu. Na odwrocie opisy m.in. miejscowości i szczytów oraz baza noclegowa.

BESKID NISKI – (160, 161, 162) 1:50 000
WYD. Vojensky Kartograficky Ustav

3 mapy słowackiego wydawnictwa VKU Harmanec, które swym zasięgiem obejmują także południowe części polskiego Beskidu Niskiego. Dość przejrzyście ukazujące teren jak i przebieg szlaków, choć z ich prawidłowym poprowadzeniem w części polskiej czasem są nieścisłości. Zamiast treści na odwrocie, wraz z mapą dostaje się oddzielną książeczkę jako informator w języku słowackim i polskim.

PARK KRAJOBRAZOWY PASMA BRZANKI 1:35 000
WYD. COMPASS

Mapa wydana w 2007 r., obejmująca m.in. 2 gminy powiatu jasielskiego: Brzyska (czyli okolice Liwocza) i Skołyszyn oraz fragmenty gm. Jasło. Zastosowana skala mapy bardzo przejrzyście ukazuje ten teren, przebieg szlaków jak i ciekawostek oraz obiektów krajoznawczych. Na odwrocie mapy opis gmin obejmujących ten teren a także charakterystyka Parku Krajobrazowego.

PODKARPACIE POŁUDNIOWE 1:100 000
WYD. COMPASS

Mapa dwustronna, obejmująca południowe fragmenty województwa podkarpackiego, na zachodzie teren po linię Gorlic i Pilzna, Beskid Niski na wschód od tej linii, także część Bieszczad oraz Doły Jasielsko-Sanockie i Pogórza Strzyżowskie, Dynowskie i Przemyskie. Mapa jest dwustronna, a więc informatora turystycznego brak. Treść turystyczno-krajoznawcza bogato naniesiona.

MAŁOPOLSKA POŁUDNIOWA 1:100 000
WYD. COMPASS

Mapa dwustronna, obejmująca obszar od Krakowa i Tarnów na północy, po granicę na południu z fragmentami terenu Słowacji. Na wschodzie sięga po Pilzno i Biecz, a na zachodzie po Wadowice. Na mapie zaznaczono szlaki piesze, rowerowe, stacje narciarskie, parki narodowe, rezerwaty przyrody, zabytki architektury, bazę noclegową i gastronomiczną i inne atrakcje turystyczne. Informatora turystyczno-krajoznawczego brak.

OKOLICE JASŁA I KROSNA 1:50 000
WYD. COMPASS (wersja cyfrowa)

Mapa w wersji cyfrowej, wydana w 2014 roku, obejmująca swym zasiegiem głównie Pogórza Karpackie najbliższe tym obu podkarpackim miastom, ale też i fragmenty Beskidu Niskiego na południu. Teren który ta mapa obejmuje to: na północy niemalże po Pilzno i Tyczyn; na wschodzie po linię Jaćmierz, Brzozów, Hermanowa; na południu po Odrzechową, Rymanów Zdrój, Duklę, Bartne i Małastów oraz na zachodzie po linię Gorlice, Ryglice.

NOWY SĄCZ I OKOLICE 1:50 000
WYD. COMPASS (wersja cyfrowa)

Mapa w wersji cyfrowej, wydana w 2014 roku, obejmująca swym zasiegiem okolice Nowego Sącza, a więc Beskid Sądecki, ale też i fragmenty zachodnie Beskidu Niskiego, które nie mieszczą się na mapie Beskid Niski tego wydawnictwa. Beskid Niski sięga po linię Gorlic. Na północy mapę zamyka fragment Pogórza Ciężkowickiego oraz Rożnowskiego. Treść turystyczno-krajoznawcza bogato naniesiona, znana z innych map tego wydawnictwa.

SZLAK ARCHITEKTURY DREWNIANEJ – województwo małopolskie 1:200 000
WYD. COMPASS

Mapa obejmująca całe województwo małopolskie z zaznaczonymi wszystkimi obiektami drewnianymi jak kościoły, cerkwie, dzwonnice, dwory, drewniane wille i skanseny, które weszły w skład tego tematycznego szlaku. Oprócz nich, mapa zawiera także inne obiekty krajoznawcze, szlaki itp. Na odwrocie mapy wiele zdjęć wybranych drewnianych obiektów, jak i ich pełny wykaz.

ZABYTKOWE CERKWIE POŁUDNIOWO-WSCHODNIEJ POLSKI 1:300 000
WYD. STANISŁAW KRYCIŃSKI 2003

Jest to mapa tematyczna przedstawiająca teren województw małopolskiego, podkarpackiego i lubelskiego na tle których zaznaczono w postaci wizerunków cerkwi (z uwzględnieniem czy jest drewniana czy murowana) miejscowości, w których te obiekty występują. Na odwrocie natomiast zamieszczono tekst o budownictwie cerkiewnym oraz znajduje się tam wykaz wszystkich obiektów w podziale na powiaty z krótką informacją o nich.

Na pewno nie są to wszystkie mapy obejmujące ten teren, ale w zasadzie wybór spośród wyżej wymienionych jest chyba wystarczający. Oczywiście są także mapy starsze, np. WIG-u, czy najprawdopodobniej pierwsza powojenna mapa terenu Beskidu Niskiego z 1959 r. Beskid Sądecki (część wschodnia) i Beskid Niski ale do współczesnego wędrowania mało przydatne, za to bardzo dobre dla bardziej zgłębiających te tereny, np. pod kątem historii, ówczesnych szlaków i ich przebiegu itp. Poniżej przedstawione są niektóre z nich.

MAPY ARCHIWALNE

BESKID SĄDECKI (CZĘŚĆ WSCHODNIA) I BESKID NISKI
WYD. SPORT I TURYSTYKA 1959

To bodaj pierwsza powojenna mapa obejmująca Beskid Niski, wydana w 1959 roku, która została opracowana przez Władysława Krygowskiego z materiałów Komisji Turystyki Górskiej ZG PTTK. Na mapie zaznaczone są szlaki, grzbiety górskie, główne drogi i miejscowości. Na odwrocie krótki opis regionu i miejscowości.

BESKID NISKI
WYD. PPWK 1962

To najprawdopodobniej druga powojenna mapa obejmująca Beskid Niski, wydana w 1962 roku, przez Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych. Została opracowana na podstawie materiałów Władysława Krygowskiego. Podobnie jak i w tej mapie wyżej, zaznaczone są na niej istniejące wówczas szlaki, miejscowości i główne drogi. To ta mapa zapoczątkowała zapewne późniejsze jej następczynie w postaci map Beskid Niski i Pogórze, które przez wiele lat były jedynymi dostępnymi dla turystów.

OKOLICE GRYBOWA 1:75 000
WYD. PPWK 1968

Jak mówi nazwa mapy, obejmuje ona Grybów i jego okolice. Na zachodzie po Nowy Sącz i jezioro Rożnowskie, na wschodzie po Gorlice i Wysową, a na południu po Krynicę i Ciężkowice na północy. Zaznaczone są na niej oprócz dróg, miejscowości i ważniejszych szczytów, także szlaki, niektóre obiekty krajoznawcze i noclegowe. Na odwrocie znajduje się informator turystyczny.

BESKID NISKI
WYD. PPWK 1970 (wyd. IV)

To kolejna mapa obejmująca Beskid Niski, wydana w 1970 roku, przez Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych. Również zostałą opracowana na podstawie materiałów Władysława Krygowskiego. Ta jest już bardziej kolorowa niż poprzednie, większe masywy górskie są wyraźnie zaznaczone. Oprócz zaznaczonych szlaków, pojawiły się też obiekty krajoznawcze: cerkwie, kościoły, cmentarze wojenne, a także miejsca noclegowe. Przybyło już w terenie więcej szlaków turystycznych, które są tu zaznaczone.

BESKID NISKI I POGÓRZE 1:125 000
WYD. PPWK

Po serii map Beskid Niski, w latach 70. pojawiła się nowa mapa w ofercie PPWK: Beskid Niski i Pogórze, która zapoczątkowała całą serię tychże, co jakiś czas aktualizowaną i wydawaną. Jak mówi nazwa, obejmowała Beskid Niski i Pogórze Karpackie: Ciężkowickie, Strzyżowskie i Dynowskie. Ciekawostką jest, że w 1979 roku w kolejnym wydaniu, na mapie można znaleźć zmienione nazwy kilku łemkowskich miejscowości, jak np. Skwirtne zmienione na Skwierzyn.

BESKID NISKI I POGÓRZE 1:125 000
WYD. PPWK (nowsze wydanie)

To kolejna z tej samej serii co wyżej mapa Beskid Niski i Pogórze, ze zmienioną szatą graficzną okładki i zaktualizowaną treścią. Na odwrocie znajduje się opis regionu jak i informator turystyczno-krajoznawczy.

BESKID NISKI 1:75 000
WYD. ΠTR Kartografia 1992

Jest to dwustronna mapa oparta na podkładzie przedwojennej mapy Wojskowego Instytutu Geograficznego (WIG). Naniesiono na nią współczesną treść w postaci szlaków turtystycznych. Mapa jest dwukolorowa (zielono-biała) i z uwagi na ten fakt jest bardzo mało czytelna, więc do współczesnego edrowania dla przeciętnego turysty zupełnie się nie nadaje. Niemniej jednak dla bardziej wnikliwych turystów przydatna. Późniejsze wydania były bardziej kolorowe.

ŁEKMOWSZCZYZNA 1:300 000
WYD. ΠTR Kartografia 1991

Mapa przeglądowa terenów dawnej Łemkowszczyzny, oparta na podkładzie niemieckiej mapy operacyjnej „Osteurope” z okresu II Wojny Światowej. Treść została częściowo zmieniona przez wydawcę. Na odwrocie zamieszczono o Łemkowszczyźnie i łemkach oraz dodatkowo dwie mapki: jedna to mapa własności w zach. Łemkowszczyźnie w wieku XVIII oraz druga, z zaznaczeniem dóbr kościelnych na Łemkowszczyźnie zachodniej.

MAGURSKI PARK NARODOWY 1:75 000
WYD. ΠTR Kartografia 1996

Mapa obecnych terenów Magurskiego Parku Narodowego oparta na podkładzie przedwojennej mapy Wojskowego Instytutu Geograficznego (WIG) z zaznaczeniem zabudowy z lat 1933-36. Na mapę naniesiona została częściowo współczesna treść, mimo tego dla przeciętnego turysty do współczesnego wędrowania jest mało przydatna. Na odwrocie zamieszczono czarno-białą mapę przeglądową 1:300 000 z okresu II wojny światowej.

Opracowanie: Dariusz Zając